引言
CSS 在过去几年里经历了巨大的变革。从 Flexbox 到 Grid,从自定义属性到容器查询,现代 CSS 提供了前所未有的能力。本文将深入探讨这些新特性,并展示如何在实际项目中应用它们。
容器查询(Container Queries)
容器查询是 CSS 的游戏规则改变者,它允许我们基于父容器的大小而不是视口大小来应用样式。
基础用法
/* 定义容器 */
.card-container {
container-type: inline-size;
container-name: card;
}
/* 基于容器大小应用样式 */
@container card (min-width: 400px) {
.card {
display: grid;
grid-template-columns: 150px 1fr;
gap: 1rem;
}
.card-image {
display: block;
}
}
@container card (max-width: 399px) {
.card {
display: flex;
flex-direction: column;
}
.card-image {
display: none;
}
}
高级应用:响应式组件
/* 创建真正的响应式组件 */
.article {
container-type: inline-size;
}
.article-header {
display: grid;
gap: 1rem;
}
/* 小容器:垂直布局 */
@container (max-width: 500px) {
.article-header {
grid-template-columns: 1fr;
}
.article-title {
font-size: 1.5rem;
}
.article-meta {
font-size: 0.875rem;
}
}
/* 中等容器:两列布局 */
@container (min-width: 501px) and (max-width: 800px) {
.article-header {
grid-template-columns: 2fr 1fr;
}
.article-title {
font-size: 2rem;
}
}
/* 大容器:三列布局 */
@container (min-width: 801px) {
.article-header {
grid-template-columns: 3fr 1fr 1fr;
}
.article-title {
font-size: 2.5rem;
}
}
CSS Grid 高级技巧
1. 自动响应式网格
/* 无需媒体查询的响应式网格 */
.grid-container {
display: grid;
grid-template-columns: repeat(auto-fit, minmax(300px, 1fr));
gap: 2rem;
}
/* RAM (Repeat, Auto, Minmax) 模式 */
.card-grid {
display: grid;
grid-template-columns: repeat(auto-fill, minmax(min(100%, 350px), 1fr));
gap: clamp(1rem, 2vw, 2rem);
}
/* 复杂的网格布局 */
.magazine-layout {
display: grid;
grid-template-columns: repeat(12, 1fr);
grid-auto-rows: minmax(100px, auto);
gap: 1rem;
}
.featured-article {
grid-column: span 8;
grid-row: span 3;
}
.sidebar-item {
grid-column: span 4;
}
.small-article {
grid-column: span 6;
grid-row: span 2;
}
2. 命名网格线和区域
.app-layout {
display: grid;
grid-template-columns: [sidebar-start] 250px [sidebar-end main-start] 1fr [main-end];
grid-template-rows: [header-start] auto [header-end content-start] 1fr [content-end footer-start] auto [footer-end];
grid-template-areas:
"sidebar header"
"sidebar main"
"sidebar footer";
min-height: 100vh;
}
.header {
grid-area: header;
}
.sidebar {
grid-area: sidebar;
}
.main {
grid-area: main;
}
.footer {
grid-area: footer;
}
CSS 自定义属性(CSS Variables)
1. 主题系统
/* 定义主题变量 */
:root {
/* 颜色系统 */
--color-primary-h: 220;
--color-primary-s: 90%;
--color-primary-l: 56%;
--color-primary: hsl(var(--color-primary-h), var(--color-primary-s), var(--color-primary-l));
/* 颜色变体 */
--color-primary-light: hsl(var(--color-primary-h), var(--color-primary-s), calc(var(--color-primary-l) + 20%));
--color-primary-dark: hsl(var(--color-primary-h), var(--color-primary-s), calc(var(--color-primary-l) - 20%));
/* 间距系统 */
--space-unit: 1rem;
--space-xxs: calc(0.25 * var(--space-unit));
--space-xs: calc(0.5 * var(--space-unit));
--space-sm: calc(0.75 * var(--space-unit));
--space-md: calc(1 * var(--space-unit));
--space-lg: calc(1.5 * var(--space-unit));
--space-xl: calc(2 * var(--space-unit));
--space-xxl: calc(3 * var(--space-unit));
/* 字体系统 */
--font-size-base: clamp(1rem, 0.95rem + 0.25vw, 1.25rem);
--font-size-sm: calc(var(--font-size-base) * 0.875);
--font-size-lg: calc(var(--font-size-base) * 1.25);
--font-size-xl: calc(var(--font-size-base) * 1.5);
}
/* 暗色主题 */
[data-theme="dark"] {
--color-primary-l: 66%;
--color-background: hsl(220, 20%, 10%);
--color-text: hsl(220, 10%, 90%);
}
/* 使用变量 */
.button {
background-color: var(--color-primary);
color: white;
padding: var(--space-sm) var(--space-md);
font-size: var(--font-size-base);
transition: all 0.3s ease;
}
.button:hover {
background-color: var(--color-primary-dark);
transform: translateY(-2px);
}
2. 动态计算
/* 响应式字体大小 */
.fluid-text {
--min-font-size: 1rem;
--max-font-size: 2rem;
--min-viewport: 320px;
--max-viewport: 1200px;
font-size: clamp(
var(--min-font-size),
calc(var(--min-font-size) + (var(--max-font-size) - var(--min-font-size)) * ((100vw - var(--min-viewport)) / (var(--max-viewport) - var(--min-viewport)))),
var(--max-font-size)
);
}
/* 动态间距 */
.dynamic-padding {
--padding-ratio: 0.1;
padding: calc(var(--padding-ratio) * 100vw);
}
层叠层(Cascade Layers)
CSS 层叠层提供了更好的样式组织和优先级控制:
/* 定义层的顺序 */
@layer reset, base, components, utilities;
/* Reset 层 */
@layer reset {
*,
*::before,
*::after {
box-sizing: border-box;
margin: 0;
padding: 0;
}
}
/* Base 层 */
@layer base {
body {
font-family: system-ui, sans-serif;
line-height: 1.5;
color: var(--color-text);
}
h1, h2, h3 {
line-height: 1.2;
margin-block: var(--space-md);
}
}
/* Components 层 */
@layer components {
.card {
background: white;
border-radius: 8px;
padding: var(--space-lg);
box-shadow: 0 2px 8px rgba(0, 0, 0, 0.1);
}
.button {
display: inline-flex;
align-items: center;
justify-content: center;
padding: var(--space-sm) var(--space-md);
border: none;
border-radius: 4px;
cursor: pointer;
}
}
/* Utilities 层 */
@layer utilities {
.text-center { text-align: center; }
.mt-1 { margin-top: var(--space-xs); }
.mt-2 { margin-top: var(--space-sm); }
.mt-3 { margin-top: var(--space-md); }
}
/* 未分层的样式具有最高优先级 */
.special-button {
background: linear-gradient(45deg, #ff6b6b, #4ecdc4);
}
现代选择器
1. :has() 选择器
/* 父元素选择器 */
.card:has(.card-image) {
display: grid;
grid-template-columns: 200px 1fr;
}
/* 表单验证状态 */
.form-group:has(input:invalid) {
border-color: red;
}
.form-group:has(input:valid) {
border-color: green;
}
/* 条件样式 */
article:has(> img) {
/* 包含图片的文章 */
padding-top: 0;
}
/* 组合使用 */
.nav:has(.nav-item:hover) .nav-item:not(:hover) {
opacity: 0.5;
}
2. :is() 和 :where() 选择器
/* 使用 :is() 简化选择器 */
:is(h1, h2, h3, h4, h5, h6) {
font-family: var(--font-heading);
font-weight: 700;
}
:is(.card, .box, .panel):hover {
transform: translateY(-2px);
box-shadow: 0 4px 12px rgba(0, 0, 0, 0.1);
}
/* :where() 具有 0 特异性 */
:where(ul, ol) {
list-style: none;
padding-left: 0;
}
/* 可以被轻松覆盖 */
.custom-list {
list-style: disc;
padding-left: 2rem;
}
高级动画技术
1. @property 规则
/* 定义自定义属性以实现渐变动画 */
@property --gradient-angle {
syntax: '<angle>';
inherits: false;
initial-value: 0deg;
}
.gradient-border {
--gradient-angle: 0deg;
border: 2px solid;
border-image: linear-gradient(
var(--gradient-angle),
#ff6b6b,
#4ecdc4,
#45b7d1
) 1;
animation: rotate-gradient 3s linear infinite;
}
@keyframes rotate-gradient {
to {
--gradient-angle: 360deg;
}
}
2. 滚动驱动动画
/* 滚动进度指示器 */
.progress-bar {
position: fixed;
top: 0;
left: 0;
width: 100%;
height: 4px;
background: linear-gradient(to right, var(--color-primary) 0%, transparent 0%);
animation: scroll-progress linear;
animation-timeline: scroll();
}
@keyframes scroll-progress {
to {
background: linear-gradient(to right, var(--color-primary) 100%, transparent 0%);
}
}
/* 视差效果 */
.parallax-element {
animation: parallax linear;
animation-timeline: scroll();
}
@keyframes parallax {
from {
transform: translateY(0);
}
to {
transform: translateY(-100px);
}
}
实用技巧集锦
1. 现代居中方法
/* Grid 居中 */
.center-grid {
display: grid;
place-items: center;
}
/* Flex 居中 */
.center-flex {
display: flex;
align-items: center;
justify-content: center;
}
/* 绝对定位居中 */
.center-absolute {
position: absolute;
inset: 0;
margin: auto;
}
2. 响应式文字
/* 流体排版 */
.fluid-type {
font-size: clamp(1rem, 4vw, 2rem);
line-height: calc(1em + 0.5rem);
}
/* 响应式标题 */
h1 {
font-size: clamp(2rem, 5vw + 1rem, 4rem);
}
3. 现代滚动效果
/* 平滑滚动 */
html {
scroll-behavior: smooth;
}
/* 滚动吸附 */
.scroll-container {
scroll-snap-type: x mandatory;
overflow-x: auto;
}
.scroll-item {
scroll-snap-align: center;
}
/* 滚动边距 */
section {
scroll-margin-top: 5rem; /* 考虑固定头部 */
}
总结
现代 CSS 提供了强大的工具来创建复杂、响应式和高性能的用户界面。通过合理使用这些新特性,我们可以:
- 减少 JavaScript 依赖:很多之前需要 JS 的功能现在可以用纯 CSS 实现
- 提高性能:CSS 解决方案通常比 JavaScript 更高效
- 改善可维护性:更清晰的代码组织和更少的黑客技巧
- 增强用户体验:更流畅的动画和更好的响应式设计
继续探索和实践这些技术,让 CSS 成为你创建优秀网页体验的强大工具!